Fas Turizm Blog

Rabat Şehir Rehberi Rabat’ın Tarihi Arka Planı Rabat’ın bulunduğu bölgenin yerleşim tarihi antik çağlara kadar uzanır. Bou Regreg Nehri halicindeki tepe, ilk olarak Fenike ve Kartaca tüccarlarının ticaret noktalarına ev sahipliği yapmıştır. Daha sonra Sala Colonia adıyla bir Roma kenti kurulmuştur. İslamiyet öncesi dönemde bu bölge, Berberî Barghawata kabilesinin topraklarına da yakındı. 10. yüzyılda bölgeye “Sala” denilmekteydi ve Roma şehri terk edildikten sonra asırlarca ıssız kalmıştır. Rabat şehrinin asıl kuruluşu 12. yüzyılda Muvahhidler (Almohadlar) döneminde gerçekleşti. Muvahhid halifesi Ya’kub el-Mansur, 1150’de burada İber Yarımadası’ndaki seferler için bir üs olarak büyük bir ribat (askerî üs/tekke) inşa ettirdi. Bu yeni şehre başlangıçta Ribat al-Feth (“Fetih Kampı”) adı verildi. El-Mansur, başkenti görkemli bir metropol yapmak istedi ve Rabat surlarını ve devasa bir camiyi inşa ettirmeye başladı. Planlanan cami tamamlanamadı; yalnızca minaresi olan Hassan Kulesi dikildi. Yine de inşa edilen kalın surlar (yaklaşık 5 km uzunluk, 2 m kalınlık, 8 m yükseklik) ve anıtsal Bab er-Rouah, Bab el-Had gibi kapılar, şehrin o dönemki ihtişamını bugün de yansıtır. Ya’kub el-Mansur’un 1199’daki ölümü ve 1755 Lizbon depremi sonrası cami projesi durdu; Rabat, planlanan büyüklüğe hiçbir zaman ulaşamadı. yüzyılda Meriînîler (Merînîler) Fes şehrini başkent yapınca Rabat gerileme dönemine girdi. 1515’te seyyah Hassan el-Vezzan (Leo Africanus), Rabat’ta sadece 100 civarı evin kaldığını yazmıştır. Ancak 1609 yılında İspanya’dan topluca sürülen Endülüs’lü Moriskoların yaklaşık 13.000 kişilik bir kafilesi Rabat ve karşı kıyıdaki Salé’ye yerleşerek şehre yeniden canlılık kazandırdı. Bu dönemde Rabat ve Salé şehirleri birleşerek korsan faaliyetleriyle ünlü yarı bağımsız Bou Regreg Cumhuriyeti’ni kurdular. “Yeni Salé” olarak da anılan Rabat-Salé, özellikle İspanyol gemilerine karşı Barbaros korsanlığı ile ün kazandı; korsanlar Atlas Okyanusu’nda İzlanda ve Newfoundland (Kanada) kadar uzaklara akın düzenliyordu. Bu korsan şehir devleti, 1666’da Alaouite hanedanının bölgeyi ele geçirmesine dek sürdü. yüzyılda Alaouite Sultanı Muhammed bin Abdullah, Rabat’ta bir saray ve cami inşa ettirerek şehri imparatorluk şehirleri arasına kattı. 19. yüzyıl başlarında Sultan Moulay Slimane isyanlar sırasında bir süre Rabat’ta ikamet etti ve şehirde ikinci bir cami yaptırdı. Barbaros korsanlığını sona erdiren fermanıyla Rabat’ın denizcilik faaliyeti geriledi. Yine de bu yüzyılın sonlarında Rabat, önemli bir liman ve yerleşim merkezi olmayı sürdürdü. Fransız himayesi döneminde Rabat tekrar ön plana çıktı. Fransız General Louis Lyautey, 1912 yılında Fas’ta Fransız Koruyuculuğu kurulurken başkenti Fes’ten Rabat’a taşıdı. Fransız yönetimi, mühendis Henri Prost ve peyzaj mimarı J. C. N. Forestier’ye modern bir “Ville Nouvelle” (Yeni Şehir) planlattı; geniş bulvarlar, idari binalar ve bahçeler inşa edildi. 1956’da Fas bağımsızlığını kazandığında Rabat ülkenin başkenti olarak kaldı ve Kral V. Muhammed ile sonrasında Kral II. Hasan dönemlerinde de bu konumunu korudu. 2012 yılında Rabat’ın tarihi eserleri ve şehir dokusu UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edildi. UNESCO’ya göre modern başkent ile tarihi kentin “bir arada yaşadığı” Rabat’ta, Arap-İslam geçmişi ile batı modernizminin başarılı bir sentezi görülmektedir. Günümüzde Rabat, ~580.000 nüfusuyla Fas’ın siyasi ve idari merkezi olmanın yanı sıra, zengin tarihi mirası ve düzenli şehir planıyla “Ülkenin Kültür Başkenti, Işık Şehri” unvanını taşımaktadır. Rabat İslami ve Kültürel Miras Rabat’ın tarihi dokusu içinde, İslami mimarinin ve çok kültürlü mirasın izlerini sürebileceğiniz birçok önemli eser bulunmaktadır: Hassan Kulesi ve Muhammed V Mozolesi: Şehrin sembolü olan Hassan Camii’nin bitmemiş minaresi Hassan Kulesi, 1195’te Sultan Ya’kub el-Mansur tarafından yapımına başlanan devasa cami projesinden geriye kalan tek büyük eserdir Kule, kırmızı kumtaşından işlemeli yüzeyleriyle görkemli bir görünüme sahiptir ve başlangıçta 80 metre yüksekliğe ulaşması planlanmışsa da şu an ~44 metredir. Kuleyi çevreleyen alanda caminin yarım kalmış sütun kaideleri görülür. Muhammed V Mozolesi ise tam karşısında, 1960’larda inşa edilmiş beyaz mermer bir anıt yapı olup Fas’ın bağımsızlığını kazandıran Kral V. Muhammed’in mezarı buradadır. Yeşil çatıları ve zengin süslemeleriyle mozole, İslam ve Fas dekoratif sanatının şaheserlerindendir; içinde V. Muhammed’in yanı sıra oğlu Kral II. Hasan’ın kabirleri de yer alır. Kasbah des Oudayas: Bou Regreg nehrinin ağzında yer alan Udaya Kasbahı, 12. yüzyılda Muvahhidler tarafından kurulmuş bir sahil kalesidir. Anıtsal Bab el-Oudaya kapısından girilen kasbah, mavi-beyaz boyalı dar sokakları ve surlarıyla bir iç şehir görünümündedir. İçinde 17. yüzyılda Endülüs’ten gelen Müslüman mültecilerin mirası olan Endülüs Bahçesi (Andalusian Gardens) ve bir el sanatları müzesi bulunmaktadır. Tarihi Udaya Camii, eski riyad evleri ve okyanusa nazır seyir noktaları ile Kasbah, 2012’den beri Dünya Mirası’nın bir parçasıdır. Ayrıca kasbahın surlarında gezinirken nehir ve Atlantik manzaralarının keyfini çıkarabilirsiniz. Chellah Nekropolü: Şehir merkezinin güneydoğusunda yer alan Chellah (Şella) antik kenti ve nekropolü, Rabat’ın en büyüleyici tarihi alanlarından biridir. Burası ilk olarak Fenike ve Roma dönemlerinde Sala kenti olarak gelişmiş, 14. yüzyılda Merînî Sultanı Ebu el-Hasan burayı surlarla çevirip kraliyet mezarlığına dönüştürmüştür. Chellah, yüksek surların içinde Roma hamam kalıntıları, forum alanı gibi antik harabeler ile İslami dönemden kalma bir cami ve türbeleri bir arada barındırır. Özellikle yarı yıkık minaresinin tepesinde yuva yapan leylekler ve kutsal havuzdaki yılanbalıkları ile ünlüdür. Ziyaretçiler, içeri adım attığında adeta “iki medeniyetin masalsı buluşmasına” tanık olur: Roma ve İslam kalıntıları, portakal ağaçları ve çiçeklerle bezelidir. Chellah da UNESCO Dünya Mirası listesinde yer almakta olup, özellikle bahar aylarında tarih ve doğanın iç içe geçtiği huzurlu bir atmosfere sahiptir. Medina ve Suklar Rabat’ın eski şehir merkezi olan Medine, diğer Fas şehirlerinin medinelerine göre daha küçük ve sakin olmakla birlikte kendine özgü bir tarihî karaktere sahiptir. 17. yüzyılın başında Endülüs’ten gelen Müslümanlar (Moriskolar), Rabat medinesine yerleşmiş ve şehre Endülüs izleri kazandırmıştır. Dar sokaklar ve tek katlı mavi veya beyaz badanalı evlerle dolu medine, 2012’de Rabat’ın diğer anıtsal yapılarıyla birlikte Dünya Mirası olarak tescil edilmiştir. Medine içindeki çarşılar (souk), günlük hayatın nabzını tutar. Souk es-Sebbat ve Rue Souika gibi çarşı caddelerinde baharatçılar, geleneksel kıyafet ve el sanatları dükkânları sıralanır. Tarihî Rue des Consuls (Konsoloslar Caddesi) ise adını geçmişte burada yabancı konsolosların ikamet etmesinden alır; aynı zamanda esir pazarının kurulduğu yer olarak da bilinir. Günümüzde bu cadde üzerinde halılar, bakır eşyalar ve hediyelik eşyalar satan mağazalar bulunur. Medinenin giriş kapılarından Bab El-Had (“Pazar Kapısı”), 12. yüzyıldan beri pazar kurulması geleneği nedeniyle bu ismi almıştır ve hala medinenin güneybatı ucundan giriş sağlar. Medine sokaklarında gezerken bir tarafta taze meyve-sebze pazarları, diğer tarafta fırınlardan yayılan taze ekmek kokuları eşliğinde otantik bir atmosfer deneyimleyebilirsiniz. Müzeler ve Sanat Mekanları Başkent Rabat, Fas’ın en önemli müzelerine ev sahipliği yapar. Şehirdeki Millî Müze kompleksleri ve sanat galerileri, ziyaretçilere zengin bir kültür-sanat deneyimi sunar. En popüler müzelerden biri, 2014 yılında açılan Mohammed VI Modern ve Çağdaş Sanat Müzesi’dir. Burası Fas’ın modern sanat alanındaki ilk ulusal müzesidir ve 20. yüzyıl ile günümüz Faslı ve uluslararası sanatçıların eserlerini barındırır. Şehirde ayrıca Tarih ve Medeniyetler Müzesi (eski Arkeoloji Müzesi) bulunmaktadır. 1932’de kurulan bu müze, prehistoryadan Roma dönemine Fas arkeolojik mirasını sergiler. Özellikle Volubilis antik kentinden çıkarılmış Roma dönemi bronz heykelleri (üç güzeller ve Venüs heykelleri gibi) ve Lixus kazılarından eserler görülmeye değerdir. Medine yakınlarında, Udaya Kasbahı içinde yer alan Oudayas Müzesi (Ulusal El Sanatları Müzesi), geleneksel Fas sanatına ışık tutar. Bu müze, eski bir riyad köşkünde kuruludur ve Fas’a özgü takılar, kaftanlar, halılar ve müzik aletleri gibi etnografik eserleri içerir. Sanatseverler için Rabat’ta ayrıca çeşitli sanat galerileri mevcuttur. Özellikle tarihî Bab Rouah ve Bab el-Kebir kapıları günümüzde sanat galerisi olarak kullanılmakta, yıl boyu sergilere ev sahipliği yapmaktadır. Villa des Arts gibi mekânlarda modern Faslı sanatçıların sergileri düzenlenir. Şehirdeki Millî Kütüphane ve Arkeoloji Enstitüsü de dönemsel sergiler ve kültürel etkinliklerle şehrin sanat hayatına katkıda bulunmaktadır. Rabat’ın müzeleri ve sanat mekanları, gelenekten moderne uzanan geniş bir yelpazede Fas kültürünü keşfetme imkanı sunar. Doğa, Parklar ve Bahçeler Rabat, “yeşil” karakteriyle de bilinen bir şehirdir. Atlantik Okyanusu kıyısında olmasına rağmen, şehir içinde ve çevresinde çok sayıda park ve bahçe bulunur. En ünlü yeşil alanlardan biri Jardin d’Essais Botaniques (Botanik Deneme Bahçesi)’dir. 1914 yılında Fransız peyzaj mimarı J. C. Nicolas Forestier tarafından tasarlanan bu botanik bahçe, 17 hektarlık alanıyla farklı kıtalardan yüzlerce bitki türüne ev sahipliği yapar. Palmiyeler, bambular, okaliptüsler ve kaktüs bahçeleriyle bezeli bu bahçe, 20. yüzyıl başında bir aklimatizasyon ve araştırma bahçesi olarak kurulmuştur. Günümüzde şehir halkının nefes almak için tercih ettiği huzurlu köşelerden biridir. Kasbah des Oudayas içindeki Endülüs Bahçesi ise portakal ağaçları, zakkum ve begonvillerle süslü, küçük ama oldukça romantik bir bahçedir. 20. yüzyıl başında Fransızlar tarafından düzenlenen bu bahçe, yüksek duvarlarla çevrili bir avlu içinde yer alır ve öğleden sonra çay kahve molası için popüler bir duraktır. Şehirde daha geniş doğal alanlar arayanlar için İbn Sina Orman Parkı (yerel adıyla Hilton Ormanı) ideal bir mekandır. Yaklaşık 60 hektar alana yayılmış okaliptüs ve çam ağaçlarıyla kaplı bu şehir ormanı, koşu ve yürüyüş parkurları, oyun alanları ile tam bir “yeşil akciğer” işlevi görür. Özellikle hafta sonları Rabatlı ailelerin piknik ve spor için akın ettiği bir yerdir. Rabat’ın hemen dışında, Salé yönünde bulunan Sidi Bouknadel Egzotik Bahçeleri de görülmeye değerdir. 1950’lerde kurulmuş bu tematik bahçede tropikal bitkiler, kaktüs bahçeleri ve küçük göletler bulunur. Doğa meraklıları ayrıca Rabat’ın 2012’de açılan Ulusal Zooloji Parkı’nı ziyaret edebilir. Şehir merkezine yaklaşık 8 km mesafedeki bu modern hayvanat bahçesi, soyu tükenmiş Fas aslanı (Barbary lion) neslinden gelen aslanlar gibi birçok Afrika faunasına ev sahipliği yapar. Plajlar ve Marina Rabat, bir sahil şehri olması sebebiyle hem okyanusa hem de nehir halicine bakan kumsallara sahiptir. Şehrin en popüler plajı, Udaya Kasbahı’nın aşağısında, Bou Regreg Nehri’nin ağzında yer alan Rabat Plajı (Udaya Plajı)dır. Yaz aylarında bölge halkı ve sörf öğrenen gençlerle dolan bu kumsal, bir tarafta tarihi surlar diğer tarafta Atlantik dalgaları manzarası sunar. Karşı kıyıda, Salé şehri tarafında ise daha uzun bir kumsal olan Salé Plajı bulunmaktadır; özellikle hafta sonları yüzme ve piknik için tercih edilir. Ancak okyanus akıntıları güçlü olabileceğinden, cankurtaranların uyarı bayraklarına dikkat edilmelidir. Bou Regreg Nehri üzerinde son yıllarda büyük bir dönüşüm yaşanmıştır. Nehrin her iki yakasını kapsayan Bou Regreg Marina Projesi, Rabat ve Salé’yi modern bir yaşam ve turizm alanıyla buluşturmuştur. Nehir kenarında kurulan Marina kompleksi, yat kulübü ve limanıyla uluslararası tekneleri ağırlar. Marina etrafında kafeler, restoranlar, yürüyüş yolları ve alışveriş alanları gelişmiştir. Özellikle gün batımında marinada yürümek, ışıklar altında eski şehir siluetini izlemek keyiflidir. Atlantik kıyısı boyunca Rabat’ın güneyinde de bazı sayfiye noktaları bulunur. Şehre yaklaşık 20 km mesafedeki Harhoura ve Skhirat çevresinde temiz kumsallar ve deniz kenarı balık restoranları mevcuttur. Ayrıca Rabat’ın deniz feneri civarında düzenlenen bir sahil şeridi yürüyüş yolu projesi de kentin sakinlerine okyanus manzaralı bir gezi imkanı sunmaktadır. Genel olarak Rabat, plajları şehir merkezine yakın nadir başkentlerden biri olarak, tarih ve denizi bir arada deneyimleme şansı verir. Ulaşım ve Altyapı Başkent olması nedeniyle Rabat, Fas’ın gelişmiş ulaşım ve altyapı imkanlarına sahip şehirlerinden biridir. Rabat-Salé Uluslararası Havalimanı, şehir merkezine ~8 km mesafede, Salé tarafında bulunur ve Fas’ın diğer büyük şehirlerinin yanı sıra bazı uluslararası merkezlere uçuşlar sunar. Daha büyük ve yoğun bir havalimanı olan Kazablanka Mohammed V Havalimanı’na ise tren ya da otoyolla ~1 saatte ulaşılabilir. Şehirlerarası ulaşımda Rabat önemli bir demiryolu kavşağıdır. Rabat-Ville ve Rabat-Agdal olmak üzere şehirde iki ana tren istasyonu vardır. 2018’de yüksek hızlı tren Al-Boraq hizmete girdikten sonra, Tangier–Kenitra arasındaki hızlı hattın devamı olan trenler Rabat-Agdal’da durmaya başlamıştır. Bu sayede Rabat–Tangier arası 1 saat 20 dakikaya, Rabat–Kazablanka arası ~1 saate inmiştir. Geleneksel tren hatlarıyla da Fes, Marakeş gibi şehirlere bağlantı vardır. Ayrıca A1/A2 otoyolları ile Rabat doğuda Fes’e, kuzeyde Tanca’ya, güneyde Kazablanka ve Marakeş’e bağlanır. Şehir içi toplu taşımada Rabat, Fas’ta tramvay sistemine sahip iki şehirden biridir. Rabat-Salé Tramvayı 2011’de hizmete girmiş olup 2 hat halinde toplam 27 km uzunluk ve 43 durak ile iki şehri birleştirmektedir. Modern tramvaylar, 8 dakikada bir sefer sıklığıyla çalışarak günde 100 binden fazla yolcu taşımaktadır. Tramvay hattı boyunca Yeni Şehir merkezi, medine çevresi, Salé merkez ve hatta Technopolis gibi iş bölgelerine erişim mümkündür. Bunun yanında şehirde otobüs ağı da mevcuttur ancak ziyaretçiler için tramvay genellikle daha konforlu bir seçenektir. Son yıllarda Rabat’ta dikkati çeken altyapı projelerinden biri de Bou Regreg Vadisi’nde yükselen Muhammed VI Kulesi’dir. 250 metre yüksekliğindeki bu gökdelen, tamamlandığında Afrika’nın en yüksek yapılarından biri olacaktır. 55 katlı bu kulede ofisler, otel ve gözlem terası bulunması planlanmıştır ve yeni modern Rabat’ın simgelerinden biri haline gelmesi hedeflenmektedir. Yine nehir kıyısında dünyaca ünlü mimar Zaha Hadid tasarımı Büyük Tiyatro binası da inşa edilmektedir; bu kültür kompleksi opera, tiyatro ve konser salonlarıyla Rabat’ın sanatsal altyapısını güçlendirecektir. Genel anlamda Rabat, düzenli bulvarları, işleyen toplu taşıma sistemi (tramvay, tren), bakımlı parkları ve yenilikçi kentsel projeleriyle modern ve planlı bir şehir kimliğindedir. Tarihi çekirdeği çevreleyen “Ville Nouvelle” bölgesindeki Fransız dönemi mimarisi (örneğin Muhammed V Caddesi, Parlemento Binası gibi) kentin altyapısının ne kadar köklü ve estetik tasarlandığını gösterir. Tüm bunlar, Rabat’ı hem yaşanabilirlik hem de ziyaret edilebilirlik açısından üst sıralara taşımaktadır. Festivaller ve Etkinlikler Rabat, kültür sanat etkinlikleri ve festivaller bakımından Fas’ın en hareketli şehirlerinden biridir. Yıl boyunca ulusal ve uluslararası ölçekte pek çok festival düzenlenir. Bunların en büyüğü, her yıl yaz başında gerçekleştirilen Mawazine Müzik Festivali’dir. 2001 yılından beri düzenlenen Mawazine, dünyanın dört bir yanından ünlü sanatçıları (Shakira, Rihanna, Scorpions, Maître Gims gibi) Faslı sanatçılarla aynı sahnede buluşturur. Şehrin farklı noktalarında kurulan büyük sahnelerde bir hafta boyunca pop, rock, jazz, Arap müziği ve Afrika müziği konserleri halka çoğunlukla ücretsiz olarak sunulur. 2013 yılında CNN tarafından “dünyanın görülmeye değer etkinlikleri” listesinde ikinci sırada anılan Mawazine Festivali, yüzbinlerce izleyiciyi çekerek Rabat’ı uluslararası müzik haritasına yerleştirmiştir. 2020-2022 arası pandemi nedeniyle ara verilen festivalin 2024’te görkemli bir dönüş yaptığı duyurulmuştur. Bir diğer köklü etkinlik Jazz au Chellah festivalidir. İlk kez 1996’da Avrupa Birliği delegasyonu tarafından başlatılan bu festival, Avrupa jazz müzisyenleri ile Faslı sanatçıları aynı projelerde buluşturmasıyla özgündür. Eylül aylarında Chellah antik harabeleri arasında düzenlenen konserler, tarihi atmosferde caz ezgileri sunarak benzersiz bir deneyim yaşatır. (Not: 2023 itibarıyla festivalin ismi “Jazz à Rabat” olarak değişmiş ve konserler şehir merkezindeki açık hava bir amfiye taşınmıştır.) Şehirde her Ekim ayında düzenlenen Uluslararası Rabat Film Festivali, Frankofon ağırlıklı filmler ve Afrika sinemasından seçkilerle sinemaseverleri buluşturur. Bunun yanı sıra iki yılda bir (2019’da ilki gerçekleşen) Rabat Bienali, çağdaş sanat sergileri ve etkinlikleriyle kentin artan bir çekim noktasıdır. Bienal kapsamında modern sanat sergileri, enstalasyonlar ve atölyeler farklı mekanlarda sanat tutkunlarına sunulur. Ayrıca, Ekim ayında Uluslararası Kitap ve Yayın Fuarı (SIEL), yıl boyunca Visa For Music (dünya müziği profesyonelleri fuarı) gibi etkinlikler de Rabat’ın takvimindedir. Dini bayramlar döneminde düzenlenen Halka Açık Panayırlar, tiyatro festivalleri, maraton gibi sportif etkinlikler de şehre ayrı bir renk katar. Özellikle yaz akşamlarında, medine meydanlarında veya Şehir Tiyatrosu’nda sık sık ücretsiz konserler, halk dansları gösterileri görmek mümkündür. Tüm bu etkinlikler Rabat’ı yıl boyunca yaşayan bir kültür başkenti haline getirmektedir. Yeme İçme Kültürü Ülkenin diplomatik merkezi olan Rabat, kozmopolit yapısıyla zengin bir yeme-içme kültürüne sahiptir. Fas mutfağının geleneksel lezzetlerini deneyimlemek isteyenler için Rabat’ta pek çok seçenek bulunur. Şehir sahil kenarında olduğu için deniz ürünleri Rabat mutfağında önemli yer tutar; taze Atlantik balıkları ile yapılan ızgaralar ve güveçler popülerdir. Bunun yanında Fas’ın klasik tatları olan tavuk veya etli tajin, sebzeli kuskus, pastilla ve harira çorbası gibi yemekler hemen her restoranda bulunabilir. Rabat’ın medine çarşısında dolaşırken susamlı bal tatlısı şebakiya, badem ezmeli kurabiye griyiba veya naneli çay eşliğinde taze hurma gibi atıştırmalıkları denemek gerekir. Ramazan ayında özellikle medine çevresinde iftar vaktine yakın sokak satıcıları sfenj (halka tatlısı) ve msemen (katmer gözleme) yaparak sokak lezzetlerini sunarlar. Rabat aynı zamanda uluslararası mutfakların da adresidir. Fransız etkisiyle şehirde çok sayıda pastane, kafe ve bistrot bulunur. İtalyan pizzacıları, Asya restoranları ve hatta Türk dönercileri dahi Rabat sokaklarında görmek mümkündür. Özellikle Agdal ve Hay Riad gibi modern semtlerde sushi barlardan Lübnan mutfağı restoranlarına kadar farklı damak zevklerine hitap eden mekanlar vardır. Öne Çıkan Restoranlar: Dar Naji – Geleneksel Fas mutfağını otantik bir ortamda tatmak için en bilinen adreslerden biridir. Medine surları dışında konumlanan bu restoran, otantik dekorasyonu, yer sofraları ve uygun fiyatlı set menüleriyle hem yerli halka hem turistlere hitap eder. Özellikle kuskus ve çeşit çeşit tajinleri meşhurdur. Dinarjat – Medine içerisinde bir riyad konağında hizmet veren şık bir Fas restoranı. Mum ışığıyla aydınlatılmış avlusunda Fas-Andalus müziği eşliğinde tajin, pastilla gibi seçkin yerel lezzetleri tadabilirsiniz. Le Dhow – Bou Regreg kıyısında demirli, geleneksel ahşap bir yelkenli gemi içinde kurulmuş bu restoran-bar, sıra dışı atmosferiyle öne çıkar. Deniz ürünleri ve uluslararası menüsü vardır. Akşamları nehir ve kasbah manzarasına karşı canlı müzik de sunulur. Tajrish – Rabat’ın Agdal bölgesinde yer alan popüler bir restoran. Lübnan ve Orta Doğu mutfağından mezeler, kebaplar bulabileceğiniz mekan, vejetaryen seçenekleriyle de bilinir. Yeme-içme konusunda Rabat’ta her bütçeye ve damak tadına uygun imkanlar mevcuttur. Lüks restoranların yanı sıra medine içindeki küçük lokantalarda 20-30 dirheme doyurucu bir öğün yemek de mümkündür. Balık sevenler, Port de Pêche yakınındaki salaş balıkçı lokantalarında günlük tutulmuş balıkları seçip pişirtmeyi deneyebilir. Sokakta ise közde mısır, taze sıkılmış portakal suyu veya baharatlı salyangoz çorbası gibi yerel atıştırmalıklar denenebilir. Konaklama Önerileri Rabat, ziyaretçilere farklı kategorilerde geniş konaklama seçenekleri sunar. Lüks otellerden geleneksel konukevlerine (riad) kadar pek çok alternatif vardır. Şehir merkezinde, özellikle hükümet binaları ve büyükelçiliklere yakın bölgelerde üst düzey oteller konumlanmıştır. Tarihi bir otel arayanlar için 1912’den beri hizmet veren La Tour Hassan Palace öne çıkar. Endülüs-Mağribi mimarisiyle inşa edilmiş bu otel, Rabat’ın kalbinde adeta yaşayan bir müze gibidir ve Fas misafirperverliğinin simgelerindendir. Büyükelçilik semti Souissi’deki Sofitel Jardin des Roses ise 7 hektarlık gül bahçeleri içinde, lüks spa ve havuz imkanlarıyla bir şehir resort’u deneyimi sunar. Yine yakın dönemde açılan The Ritz-Carlton (Dar Es-Salam) ve Four Seasons Hotel Rabat gibi uluslararası zincirler, saray konseptinde hizmet vererek kraliyet ailesinin mirasını yansıtan görkemli mekanlarda konaklama imkanı tanır. Örneğin Four Seasons, eski bir kralî sarayın restore edilmesiyle “deniz kenarındaki saray” atmosferinde bir deneyim sunmaktadır. Orta seviye konaklama arayanlar için şehirde kaliteli şehir otelleri mevcuttur. Hotel Le Diwan (MGallery) veya ONOMO Terminus Hotel, iş ve turistik amaçlı konaklamalara uygun, temiz ve merkezi otellerdir. Agdal semtindeki Oscar Hotel veya Belere Hotel de tren istasyonuna yakınlığıyla tercih edilebilir. Uzun süreli konaklamalar için Agdal ve Hay Riad bölgelerinde apart oteller ve Airbnb daireleri yaygındır. Otantik bir deneyim arayanlar ise Rabat’ın medine veya kasbah bölgesindeki riad tarzı konukevlerinde kalmayı düşünebilir. Riad Kalaa, Dar Shâan, Euphoriad gibi restore edilmiş geleneksel evlerde konaklayarak Fas mimarisini yakından deneyimlemek mümkündür. Bu riyadların çoğu iç avlu etrafında odalara sahip olup misafirlerine ev yapımı kahvaltı, terasta dinlenme ve kişisel hizmet gibi sıcak bir atmosfer sunar. Bütçesi kısıtlı gezginler için de Rabat’ta hosteller ve pansiyonlar bulunmaktadır. Özellikle Oudayas civarında birkaç hostel ve uygun fiyatlı otel mevcuttur. Örneğin, Hotel Bouregreg veya Dar Yanis gibi yerler temiz ve hesaplı konaklama seçenekleridir. Genel olarak, Rabat’ta konaklama fiyatları Marakeş gibi turistik şehirlere kıyasla biraz daha uygundur. Hafta içi iş seyahatleri nedeniyle doluluk olabileceği için özellikle resmi etkinlik dönemlerinde önceden rezervasyon önerilir. Şehrin güvenli ve düzenli yapısı sayesinde, merkezi bir bölgede konaklayan ziyaretçiler başlıca turistik yerlere yürüyerek veya kısa taksi/tramvay yolculuklarıyla kolayca ulaşabilirler. Şehirde Doğmuş Ünlüler Rabat, Fas’ın modern tarihi boyunca önemli şahsiyetler yetiştirmiştir. İşte Rabat doğumlu bazı ünlü isimler: Kral II. Hasan (1929–1999) – Fas’ın 1961-1999 yılları arasındaki kralı. 1929’da Rabat’ta doğmuş ve yaşamının büyük bölümünü burada geçirmiştir. Ülkesini 38 yıl boyunca yönetmiş, bağımsızlık sonrası Fas’ın şekillenmesinde kritik rol oynamıştır. Vefatından sonra naaşı Rabat’taki Muhammed V Mozolesi’ne defnedilmiştir. Kral VI. Muhammed (1963–) – Mevcut Fas Kralı. Babası II. Hasan gibi o da Rabat’ta doğmuştur (21 Ağustos 1963). 1999’da tahta çıktığından beri Fas’ta siyasi ve ekonomik reformlarıyla tanınmaktadır. Dominique de Villepin (1953–) – Fransız siyasetçi ve eski Fransa Başbakanı (2005-2007). 14 Kasım 1953’te Rabat’ta Fransız bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi Babası dönemin Fransa Senatörüydü. Villepin, özellikle 2003’te Irak Savaşı’na karşı BM’de yaptığı etkileyici konuşmayla hatırlanan diplomat bir devlet adamıdır. Samira Said (1958–) – Arap dünyasında ünlü Faslı şarkıcı. 10 Ocak 1958’de Rabat’ta doğdu. 1980 Eurovision Şarkı Yarışması’nda Fas’ı temsil etmiş, sonrasında Mısır’da kariyerine devam ederek Ortadoğu’nun en tanınmış pop divalarından biri haline gelmiştir. Leïla Slimani (1981–) – Uluslararası tanınmış yazar ve gazeteci. 1981’de Rabat’ta doğup büyümüştür. 2016’da “Chanson Douce” romanıyla Fransa’nın prestijli Goncourt Ödülü’nü kazanarak edebiyat dünyasında ses getirmiştir. Fas asıllı bir Fransız vatandaşı olarak, eserlerinde çoğu zaman Fas toplumundan izler bulunur. Abdelilah Benkirane (1954–) – Fas’ın eski başbakanlarından (2011-2017) ve Adalet ve Kalkınma Partisi’nin genel sekreteri. 1954’te Rabat’ta doğmuştur ve eğitiminin büyük bölümünü burada almıştır. Geleneksel değerlere vurgu yapan muhafazakâr siyasetçi, Arap Baharı sonrasında Fas’taki reform sürecinde önemli bir figürdü. Dominique Strauss-Kahn (1949–) – Fransız ekonomist ve siyasetçi, eski IMF Başkanı. 1949’da ailesi Rabat’ta ikamet ederken bu şehirde doğdu. Her ne kadar kariyerinin büyük kısmı Fransa ve uluslararası sahnede geçmiş olsa da doğum yeri olarak Rabat’ın adı anılır.(Not: Strauss-Kahn, babasının Avukatlık yaptığı dönemde Rabat’ta doğmuştur.) Bu isimlerin yanı sıra Rabat, pek çok sanatçı, yazar, akademisyen ve sporcu da yetiştirmiştir. Örneğin ünlü modacı Zhor Rais veya olimpiyat atleti Rhizlane Siba Rabat doğumludur. Şehir, iyi eğitim imkanları ve kültürel ortamıyla Fas entelijansiyasının da merkezlerinden biri olarak anılır. Rabat’ta Çekilmiş Filmler Fas, uluslararası film yapımcıları için popüler bir plato olup Rabat da çeşitli film projelerine ev sahipliği yapmıştır. İşte Rabat’ta çekimleri yapılan veya Rabat’ı mekan edinen bazı tanınmış filmler: Mission: Impossible – Rogue Nation (2015) – Tom Cruise’un oynadığı bu popüler aksiyon filminde, bir motosikletli kovalamaca sahnesi Rabat’ta, özellikle Oudayas Kasbahı çevresinde çekilmiştir. Filmde Cruise’un karakteri, tarihi kasbah’ın merdivenlerinden motosikletle inerken görülür ve okyanusa doğru atlar; bu sahne Rabat’ın kıvrımlı eski şehir sokaklarını ve sarp kayalık kıyısını tüm heyecanıyla yansıtır. Bu yüksek tempolu sekans, filmin akılda kalan anlarından biri olmuş ve Oudayas’ı küresel izleyiciye tanıtmıştır. Black Hawk Down (2001) – Ridley Scott’un yönettiği ve Mogadişu’da yaşanan gerçek bir olayı konu alan bu savaş filmi, güvenlik gerekçeleriyle Somali’de çekilemediği için Fas’ta çekilmiştir. Filmde Mogadişu sokakları olarak gördüğümüz birçok sahne aslında Rabat ve komşu şehir Salé’de gerçekleştirilmiştir. Ewan McGregor, Eric Bana gibi oyuncuların rol aldığı yapımın çekimleri 3 aya yakın sürmüş; Rabat-Salé’nin Sidi Moussa gibi mahalleleri Somali’nin başkentinin çetin koşullarını yansıtmak üzere set olarak kullanılmıştır. Bu filmde Rabat’ın dar sokakları ve tozlu pazar yerleri, 1993 Somali iç savaşı atmosferine başarıyla dönüştürülmüştür. American Sniper (2014) – Clint Eastwood’un yönettiği ve Bradley Cooper’ın başrolde olduğu bu film, Amerikan keskin nişancı Chris Kyle’ın Irak’taki görev hikayesini anlatır. Filmin Irak’ta geçen bazı kritik sahneleri Rabat’ta çekilmiştir. Özellikle Ramadi kentini tasvir eden bölümlerin bir kısmı için Rabat’ın kenar mahalleleri kullanılmış; Fas Kralı VI. Muhammed’in prodüksiyona lojistik destek sağladığı bile basına yansımıştır. “American Sniper”, Rabat’ın farklı coğrafyaların yerine başarıyla kullanılabildiğini gösteren örneklerdendir. Rabat (2011) – Hollanda yapımı bu film, adından da anlaşılacağı üzere üç gencin Amsterdam’dan Rabat’a yaptıkları yolculuğu konu alır. Filmin final bölümü Rabat şehrinde geçer; başkahramanlar medine sokaklarında ve Kasbah çevresinde kültürel bir yüzleşme yaşar. Yönetmen Jim Taihuttu, bu filmle Avrupa’daki göçmen gençlerin memleketleriyle olan bağını Rabat üzerinden anlatmıştır. Le Pain Nu / Çıplak Ekmek (2005) – Faslı yazar Mohamed Choukri’nin otobiyografik romanından uyarlanan bu film, 1950’lerin Fas’ında geçer. Çekimlerinin bir kısmı Rabat’ta gerçekleştirilmiş, özellikle eski mahalleler Tangier ve Rabat’ta filme alınmıştır. Başrolde Said Taghmaoui’nin yer aldığı yapım, bir gencin yoksulluk içindeki hayat mücadelesini işlerken arka planda Fas şehir hayatını yansıtır. Ayrıca pek çok Fransız yapımı filmde Rabat diplomatik misyonlar veya resmi binalar sahnesiyle yer almıştır. Örneğin 2010 yapımı “Pieds-Noirs” ve 2012 yapımı “Zéro” filmlerinde Rabat sokakları görülür. Ulusal sinemada da yönetmen Mohammed El Abyad’ın belgeselleri ve bazı Fas TV dizileri Rabat’ta çekilmektedir.   Görüldüğü üzere Rabat, hem modern hem tarihî dokusuyla farklı türden yapımlar için uygun bir set ortamı sunmuştur. Tarihi surlar, Fransız dönemi bulvarları ve sahil manzarası, film yapımcılarına çeşitlilik sağladığı için gelecekte de Rabat’ta uluslararası projelerin çekilmesi beklenmektedir.